Maarten van Rossem: ‘Er is geen platteland meer’

(Tekst en foto’s door Monique van Genuchten)
Discussies over het verschil tussen stad en platteland zijn eigenlijk niet meer zo zinvol. Want het platteland bestaat niet meer. Aldus Maarten van Rossem.
Van Rossem geeft een lezing in de Nieuwe Kerk in Groningen, georganiseerd door de zes Waddenmusea. Van Rossem is historicus en bijzonder hoogleraar Moderne Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Hij is vooral bekend door zijn rol bij het programma ‘De slimste mens’ en het programma ‘Hier zijn de van Rossums’.
De Nieuwe Kerk, met zijn imposante architectuur en rijke historie, blijkt de perfecte locatie voor de lezing met als onderwerp ‘de geschiedenis van het Nederlandse landschap en de verschillen tussen stad en platteland’.
Populair
In de uitverkochte Nieuwe Kerk bevindt zich ook de 21-jarige student Geschiedenis Gijs van der Stelt. Samen met zijn vriendin bezoekt hij de lezing. Opgegroeid in Toornwerd en nu inwoner van de stad Groningen kent Van der Stelt het verschil tussen stad en platteland. Wat maakt dat Maarten van Rossem zo populair is bij jong en oud? Volgens de student komt het vooral door de podcast die Van Rossem maakt. “Die zijn leuk om te beluisteren. Maarten van Rossem weet ingewikkelde onderwerpen tot hun essentie terug te brengen en op een humoristische manier uit te leggen.”

(student Gijs van der Stelt)
Van Rossem (81) trapt zijn lezing af door even rustig naar de kansel op te kijken. ”Ik moet even denken aan het moment van Trump en de toespraak van die dominee… Wat zal hij gebaald hebben”. De zaal schiet in de lach.
De lezing duurt in totaal anderhalf uur, waarbij Van Rossem non-stop over het podium heen en weer loopt. Zonder pauze, soms nippend aan een kopje thee.
Over het verschil tussen stad en platteland springt hij door de geschiedenis. Van de oorspronkelijke stedelijke samenleving die omringd was door de levensgevaarlijke woeste natuur, naar de eerste steden die uiteindelijk als een schimmelkolonie naar het platteland begonnen te groeien. Aan het eind van zijn lezing komt de historicus tot de conclusie dat er eigenlijk geen verschil meer is tussen platteland en stad omdat er helemaal geen platteland meer is. “Iedereen in Nederland is onderdeel van het meest geürbaniseerde stukje van Europa.”
Na afloop van de lezing vraag ik aan Gijs van der Stelt wat er wat hem betreft uitspringt in de lezing. “Het is interessant hoe Maarten zijn serieuze boodschap over de afwezigheid van echte natuur in ons verstedelijkte kleine landje kan overbrengen. Met humor laat hij zien dat het gebrek aan deze woeste natuur toch echt niet zo erg hoeft te zijn.”

(Maarten van Rossem met Monique Speltman, directeur van museum Borg Verhildersum)