Museum Borg Verhildersum ontvangt twee schilderijen

Museum Borg Verhildersum te Leens ontving onlangs twee werken van de landschapsschilder(s) Jacobus Nicolaas (1822-1895) en/of Willem Tjarda van Starkenborgh Stachouwer (1823-1885). De schilderijen “Zeegezicht op Katwijk” en “De Molen” zijn geschonken door mevrouw E. Buma, erfgenaam van de familie Tjarda van Starkenborgh. De borg was eeuwenlang eigendom van deze invloedrijke adellijke familie, tot de borg in 1822 werd verkocht.
Een belangrijke aanwinst voor de basiscollectie
De schilderijen, die uit circa 1840 dateren, horen bij het verhaal van de adel dat op de borg verteld wordt, vinden zowel schenkster Buma als Lisa Witte, conservator van Verhildersum: “Hoe leuk is het om de vindingrijkheid van de Starkenborgh familie zo terug te zien? De adel verloor aan het begin van de 19e eeuw veel van zijn rechten. Zij moest zichzelf als het ware opnieuw uitvinden om aanzien en invloed te behouden. De vader van Jacobus Nicolaas en Willem werd bijvoorbeeld burgemeester van Leens, en hun oudere broer ging rechten studeren.
Nieuwe rollen voor de oude adel
“Jacobus Nicolaas en Willem zijn de schilderkunst ingeslagen”, aldus Witte.
De schilderijen zijn niet gesigneerd. Maar het is duidelijk dat het vroege werken van Jacobus Nicolaas en/of Willem zijn, twee broers die in hun vroege jaren nauw met elkaar samenwerkten. Verhildersum is onder andere in het bezit van een schetsboek waar zowel Jacobus Nicolaas als Willem in werkten. Dit maakt het lastig te onderscheiden welk schilderij door welke broer gemaakt is.
Jacobus Nicolaas vertrok in januari 1849 naar New York en twee jaar later zocht Willem ook het geluk in Amerika; hij vertrok naar Philadelphia. Borg Verhildersum heeft al enkele werken van de mannen in de collectie, maar deze zijn voornamelijk uit hun Amerikaanse periode.
De nieuwe werken laten meer zien van hun leven in Nederland. Eind vorig jaar vond Witte foto’s van portretten van de mannen in de Groninger Archieven. Al met al kan de borg steeds meer over de geschiedenis van deze adellijke familie vertellen. “Voor ons betekent het dat het verhaal van ons museum steeds sterker wordt”, aldus directeur Monique Spaltman, “dat is fantastisch om te zien.”
Gerestaureerd en wel overgedragen
Mevrouw Buma liet de werken voor de schenking eerst zorgvuldig restaureren en schoonmaken. De werken hebben hierdoor hun frisse, lichte kleur teruggekregen. “We zijn erg dankbaar voor deze extra moeite, het gaat om een groot verschil. Hierdoor zullen de werken er voor de komende jaren goed uit blijven zien.” legt de conservator uit.
Het museum is momenteel gesloten voor de jaarlijkse winterstop. De schenkingen zullen vanaf de opening van het seizoen op 1 april in de vaste opstelling van de borg te bezichtigen zijn.